Hatay’ın Rüzgar Gülleri (RES)

RÜZGAR ENERJİSİ NEDİR?
Rüzgar enerjisi; doğal, yenilenebilir, temiz ve sonsuz bir güç olup kaynağı güneştir. Güneşin dünyaya gönderdiği enerjinin %1-2 gibi küçük bir miktarı rüzgar enerjisine dönüşmektedir Güneşin, yer yüzeyini ve atmosferi homojen ısıtmamasının bir sonucu olarak ortaya çıkan sıcaklık ve basınç farkından dolayı hava akımı oluşur. Bir hava kütlesi mevcut durumundan daha fazla ısınırsa atmosferin yukarısına doğru yükselir ve bu hava kütlesinin yükselmesiyle boşalan yere, aynı hacimdeki soğuk hava kütlesi yerleşir. Bu hava kütlelerinin yer değiştirmelerine rüzgar adı verilmektedir. Diğer bir ifadeyle rüzgar; birbirine komşu bulunan iki basınç bölgesi arasındaki basınç farklarından dolayı meydana gelen ve yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hareket eden hava akımıdır. Rüzgarlar yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına akarken; dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi, yüzey sürtünmeleri, yerel ısı yayılımı, rüzgar önündeki farklı atmosferik olaylar ve arazinin topografik yapısı gibi nedenlerden dolayı şekillenir. Rüzgarın özellikleri, yerel coğrafi farklılıklar ve yeryüzünün homojen olmayan ısınmasına bağlı olarak, zamansal ve yöresel değişiklik gösterir. Rüzgar hız ve yön olmak üzere iki parametre ile ifade edilir. Rüzgar hızı yükseklikle artar ve teorik gücü de hızının küpü ile orantılı olarak değişir. Rüzgar enerjisi uygulamalarının ilk yatırım maliyetinin yüksek, kapasite faktörlerinin düşük oluşu ve değişken enerji üretimi gibi dezavantajları yanında üstünlükleri genel olarak şöyle sıralanabilir;
1. Atmosferde bol ve serbest olarak bulunur.
2. Yenilenebilir ve temiz bir enerji kaynağıdır, çevre dostudur.
3. Kaynağı güvenilirdir, tükenme ve zamanla fiyatının artma riski yoktur.
4. Maliyeti günümüz güç santralarıyla rekabet
edebilecek düzeye gelmiştir.
5. Bakım ve işletme maliyetleri düşüktür.
6. İstihdam yaratır.
7. Hammaddesi tamamıyla yerlidir, dışa bağımlılık yaratmaz.
8. Teknolojisinin tesisi ve işletilmesi göreceli olarak basittir.
9. İşletmeye alınması kısa bir sürede gerçekleşebilir.

RÜZGAR TÜRBİN TEKNOLOJİSİ
Rüzgar türbinleri, rüzgar enerji santrallerinin ana yapı elemanı olup hareket halindeki havanın kinetik enerjisini öncelikle mekanik enerjiye ve sonrasında elektrik enerjisine dönüştüren makinelerdir. Rüzgar türbinleri dönüş eksenlerinin doğrultusuna göre yatay eksenli veya düşey eksenli olarak imal edilirler. Bu tiplerden en fazla kullanılanı yatay eksenli rüzgar türbinleridir. Yatay eksenli rüzgar türbinleri, dönme eksenleri rüzgar yönüne paralel ve kanatları ise rüzgar yönüne dik vaziyette çalışırlar. Bu tip rüzgar türbinleri bir, iki, üç veya çok kanatlı yapılmaktadır. Yatay eksenli rüzgar türbinleri; rüzgarın kuleyi yalamadan rotora çarpması durumunda ileri yada önden rüzgarlı (up-wind), önce kuleye dokunup sonra rotora gelmesi koşulunda geri yada arkadan rüzgarlı (down-wind) türbin adını alırlar. Düşey eksenli rüzgar türbinlerinin eksenleri rüzgar yönüne dik ve düşey olup kanatları da düşey vaziyettedir. Düşey eksenli rüzgar türbinlerinde rüzgarın esme yönü değiştiği zaman yatay eksenli rüzgar türbinlerinde olduğu gibi herhangi bir pozisyon değiştirmesi olmaz. Elektrik üretim amaçlı şebeke bağlantılı modern rüzgar türbinleri çoğunlukla 3 kanatlı, yatay eksenli ve up-wind türü rüzgar türbinleridir.

TÜRKİYE’DEKİ RÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ
Türkiye’de bulunan 168 Rüzgar Enerji Santrallerinin toplam kurulu gücü 5.387,60 MW’dır. 2015 yılında Rüzgar Enerji Santralleri ile 11.543.059.498 kilovatsaat elektrik üretimi yapılmıştır.
Türkiye’de ilk rüzgar santrali 1998 yılında İzmir’de kurulmuştur. Bugün tükettiği enerjinin yaklaşık %4,4’ünü rüzgar santrallerinden karşılamaktadır.
Devreye alınan 164 santralin bir kısmı henüz lisans kurulu gücü kadar kurulu güce erişmemiş olup inşası devam etmektedir. Bu kapsamda bir kısmı devreye alınan santrallerin de tam kapasite devreye girmesi ile 917 MW kapasiteli ilave rüzgar türbini devreye girmiş olacak ve kurulu güç 6.320 MW kapasiteye ulaşacaktır. Aşağıdaki tabloda santrallerin kurulu güç hanesinde parantez içerisinde verilen değerler, santral tamamlandığında ulaşılacak kurulu gücünü göstermektedir.
Ayrıca henüz hiçbir ünitesi devreye alınmayan fakat 2016 Ocak itibariyle kurulumunda ilerleme kaydedilen (yani yatan lisanslar hariç) 67 santralin lisans kapasitesi de 1.556 MW’dır. Bu bağlamda kısmen devreye alınan ve inşaatında ilerleme kaydedilen projelerin tümü tamamlandığında Türkiye rüzgar santrali kurulu gücünün 7.877 MW düzeyine çıkacağı görülmektedir. Temmuz 2016 itibariyle EPDK’dan lisans alan tüm santrallerin devreye girmesiyle ise ülkemizin rüzgar kurulu gücü 9.962,42MW’a ulaşacak ve ülke elektrik tüketiminin %10,6’sı rüzgar santrallerinden karşılanabilecektir. Ayrıca EPDK tarafından 2018 yılı sonuna kadar 3.000 MW daha rüzgar santrali başvurusu kabul edilecektir.

HATAY’DA FAAL RÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ

1. Ziyaret (Türbe) Rüzgar Enerji Santrali
Hatay’ın Samandağ ilçesindedir. Fina enerji Firmasına bağlı ve ortağı olan Ziyaret RES Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından işletilen santral 76 Mwe kurulu gücü ile Türkiye’nin 158. Hatay’ın ise 4. büyük enerji santralidir. Tesis ayrıca Türkiye’nin 14. büyük Rüzgar Enerji Santrali’dir. RES’te 31 adet GE Rüzgar Türbini kullanılmıştır. Ziyaret (Türbe) Rüzgar Santrali ortalama 241.341.106 kilovatsaat elektrik üretimi ile 72.913 kişinin tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

2. Belen Rüzgar Enerji Santrali
(Hatay’ın Belen ilçesi Halilbey bölgesindedir. Güriş Holding firmasına ait santral 48 Mwe kurulu gücü ile Türkiye’nin 227. Hatay’ın ise 7. büyük enerji santralidir. Tesis ayrıca Türkiye’nin 40. büyük Rüzgar Enerji Santrali’dir. Belen Rüzgar Enerji Santrali (RES); ortalama 35.086 kişinin tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

3. Şenbük Rüzgar Enerji Santrali
Hatay’ın İskenderun ilçesindedir.BakrasEnerji firmasına ait santral 38,10 MWekurulu gücü ile Türkiye’nin 273. Hatay’ın ise 8. büyük enerji santralidir. Tesis ayrıca Türkiye’nin 56. büyük Rüzgar Enerji Santrali’dir. RES’te 12 adet Vestas rüzgar türini kullanılmıştır. Şenbük Rüzgar Santrali ortalama 77.377.233 kilovatsaat elektrik üretimi ile 23.377 kişinin günlük hayatında ihtiyaç duyduğu tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

4. Şenköy Rüzgar Enerji Santrali
Hatay’ın Antakya ilçesindedir. Güriş Holding bağlı ortağı olan Eolos Rüzgar Enerjisi Üretim A.Ş. tarafından işletilen santral 35 Mwe kurulu gücü ile Türkiye’nin 291. Hatay’ın ise 9. büyük enerji santralidir. Tesis ayrıca Türkiye’nin 58. büyük Rüzgar Enerji Santrali’dir. RES’te 12 adet Alstom rüzgar türbini kullanılmıştır. Şenköy Rüzgar Santrali ortalama 85.228.319 kilovatsaat elektrik üretimi ile25.749 kişinin günlük hayatında ihtiyaç duyduğu tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

5. Zaf Grup Şenbük Rüzgar Enerjisi Santrali
Hatay’ın Belen ilçesindedir. Zaf Grup bağlı ortağı olan Yeni Belen Enerji Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. tarafından işletilen santral 27 MWe kurulu gücü ile Türkiye’nin 350. Hatay’ın ise 10. büyük enerji santralidir. Tesis ayrıca Türkiye’nin 81. büyük Rüzgar Enerji Santrali’dir. RES’te 9 adet Vestas rüzgar türbini kullanılmıştır. Zaf Grup Şenbük RES ortalama 101.221.775 kilovatsaat elektrik üretimi ile 30.581 kişinin günlük hayatında ihtiyaç duyduğu tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

6. Atik Rüzgar Enerjisi Santrali
Hatay’ın İskenderun ilçesindedir. Aksa Enerji firmasına ait santral 18 MWekurulu gücü ile Türkiye’nin 462. Hatay’ın ise 11. büyük enerji santralidir. Tesis ayrıca Türkiye’nin 100. büyük Rüzgar Enerji Santrali’dir. RES’te 9 adet Gamesa rüzgar türbini kullanılmıştır. Atik Rüzgar Santrali ortalama 48.452.566 kilovatsaat elektrik üretimi ile14.638 kişinin günlük hayatında ihtiyaç duyduğu tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

HATAY GENEL ENERJİ SANTRALLERİ
Hatay’ın elektrik üretimi Rüzgar, Güneş, Hidroelektrik, Doğalgaz, İthal kömür, Biyogaz ve Biyokütle enerjilerinden elde edilmektedir. Santrallerin kurulu gücü 2.717 MW’dır.
Toplam 21 adet elektrik enerji santrali bulunan Hatay’daki elektrik santralleri yıllık yaklaşık 11.941 GW elektrik üretimi yapmaktadır.