Hatay Turizm ve Lojistik için teşvik almak istiyor

Suriye’de yaşanan olaylardan önce bölgenin lojistik merkezi olan şehre, bütün bu gelişmelerin yansımalarını gözlemledik. Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, Hatay insanının Suriye ile geçmişten gelen akrabalık bağları olduğunu anımsatarak, bu durumun kente gelen Suriyelilerin uyum sağlamasını hızlandırdığını ancak yoğun Suriyeli nüfusunun Hataylı gençlerin işsiz kalmasına neden olduğunu söyledi.
Savaş, “Gelen Suriyelilerin büyük bir kısmı hizmet sektöründe küçük işletmeci oldu. Böyle olunca küçük esnafımızın işi daraldı. Tarlada olsun, çırak veya kalfa olarak çalışanlar olsun bizim gençlerimiz haftalık 500 liraya çalışırken onlar 100 – 150 liraya çalışmaya başlayınca bizimkiler hem işinden oldu, hem sigortasından oldu” dedi.
4 – 5 Suriyeli ailenin bir araya gelerek yüksek fiyatlardan ev kiraladığını bunun da şehirde kiralarda anormal bir artış yaşanmasına neden olduğuna da işaret eden Lütfü Savaş, “Tüm bunlar bizim gençlerimizin aile saadetinin bozulmasına, boşanmaların artmasına neden oldu. Bunlar birbirine entegre konular. Ekonomi yoksa sosyal hayat zehir oluyor” diye konuştu.

SEKTÖRLER SEKTEYE UĞRADI
Savaş, Suriye’de yaşanan olaylar nedeniyle sınırın kapatılmasıyla tüccarların işlerini küçülttüğünü de aktararak, şunları söyledi: “Suudi arabistan’dan tutun Libya’ya kadar 15’e yakın ülkeye sanayi ürünlerimizi doğru düzgün satamaz olduk. Çimento, demir – çelik sektörü, filtre sektörü… Bunların yanında 11 – 12 bin civarında lojistik sektöründe çalışan TIR’ımız vardı. Sadece Ortadoğu’ya değil, Balkanlara, Rusya’ya kadar yapılan ihracatın lojistiğini üstlenen sektörümüz de sekteye uğradı. Şu anda 2 bin – 2 bin 500 TIR’ımız kaldı. İstanbul’dan sonra Türkiye’nin en büyük filosu bizdeydi. Bütün bunları kaybettik. Şu anda tarım ürünlerimizin, yaş sebze ve meyvelerimizin, sanayi ürünlerimizin yurt dışına gitmesi minimum seviyeye indi.”

KREDİ ALMAK ZORLAŞTI
Ekonomideki daralma nedeniyle özel bankaların 3 – 4 yıldır Hataylı tüccarlara kredi vermekten imtina ettiğini de vurgulayan Savaş, bankaların verdikleri kredileri de hemen tahsil etmeye çalıştıklarını söyledi. Bankaların kredi karşılığı ipotek koydukları ev ve tarlaların bedellerini minimum seviyeden gösterdiklerini de kaydeden Lütfü Savaş, “Tüm bunlar da hem ekonomimizi hem de toplumumuzun psikolojik yapısını etkiliyor” dedi.

NEDEN TEŞVİK YOK
Büyükşehir Belediye Başkanı Savaş, 8 aydır Hatay için teşvik istediğini bunun için de iktidar ve muhalefet partilerinin Hatay milletvekilleri ile görüştüğünü belirterek, şu saptamaları yaptı:
“Her yerde de bu konuyu dile getiriyorum. Hatay için teşvik konusunda anlaşın ve hükümetimizi bu konuda yönlendirin. Ama maalesef bugüne kadar bu konuda bir adım atılmış değil. Başbakanımız 23 şehre teşvik paketi açıkladı. Gaziantep aldı, Osmaniye aldı, Kahramanmaraş aldı.
Komşularımız alsınlar saygı duyuyoruz ama bize de versinler. Hatay, devlet olmayı bırakmış bu milletin bir parçası olmayı seçmiş. Devletimizin ve hükümetimizin de sıcak elinin omuzumuzda olmasını istiyoruz. Gaziantep ve ileri şehirlere verilen bu teşvikin niye Hatay’a verilmediğini merak ediyoruz. Bugüne kadar Türkiye genelinde vergide 7’nci sıradaydı. 2013’den bu yana 9’uncu sıradayız. Ama sayın devlet büyüklerimizin bilmesini isteriz ki TÜİK verilerine bakıldığı zaman 2013’e kadar 52’nci sırada genel hizmetlerden hizmet almışız, 2013’den itibaren de 57’nci sıradan hizmet alıyoruz. 9’uncu sıradan vergi verip, 57’nci sıradan hizmet almak bizi üzüyor.”
Suriye kapısı kapandıktan sonra Ortadoğu pazarına alternatif pazar arayışına girildiğini dile getiren Savaş, “Çok rahat ulaşabileceğiniz ve yıllardır refleks haline getirmiş olduğunuz bir ticari hacminiz var burada. Onun bütününü kaybediyorsunuz. Daha uzaklara gidip orada pazar elde etmek hele hele Hatay’ın bu şartlarında, artı dünyanın bu kadar gelişmiş telekom ağı ile kendi portföyünü oluşturmuş bir ortamda gidip de onların egemenliğinde olan bu ticaret hacmine sizin müdahale etmeniz gibi bir şansınız yok” ifadesini kullandı.

TURİZM ETKİLENDİ
Savaş, turizm sektörüyle ilgili de şunları söyledi:
“5.5 yıl önce Hatay’a yılda 360 bin turist geliyordu. Bu rakamı 1 milyona çıkarmak istiyorduk. Ancak şimdi 50 bini gördüğümüzü zannetmiyorum. Her gün televizyonlarda Suriye’deki kargaşanın Hatay’da yaşanıyormuş gibi verilmesi ve yaratılan bu imaj, turizmimizi de vurdu.”
Şehre gelen turist sayısında Suriye’de yaşanan savaş sonrası büyük ölçüde düşüş yaşandığını vurgulayan Büyük Antakya Oteli Genel Müdürü Muzaffer Biçer de, bu durumun Hatay’la ilgili yaratılan olumsuz algının sonucu olduğunu, turist sayısındaki düşüşün Hatay ekonomisini olumsuz etkilediğini kaydetti.

DEVLET DESTEĞİ VERİLMESİ GEREKİYOR
HATIAB Hatay İş Adamları ve Bürokratları Derneği Hatay Şube Başkanı Yeminli Mali Müşavir Mehmet Ali Yüksel, “Bir sınır şehri olan ilimiz konumu nedeniyle çok önemli bir lojistik merkezidir. Tarihi ipek ve baharat yolu üzerinde bulunan Avrupa ve Anadolu’nun Ortadoğu’ya ve Arap yarımadasına açılan kapısı konumunda olan ilimiz, yetişmiş ve yetkin insanları ile de önemli bir aktarım merkezidir. Ancak Irak Suriye savaşları, Arap-İsrail savaşları gibi dünyadaki son gelişmeler nedeniyle azalan ticaret ve ekonomik aktivite nedeniyle son yıllarda ilimiz iş kapasitesinin çok küçük bir kısmını kullanabilmektedir. Bu durum ilimizdeki işsizliğin artmasına neden olmuş, işverenler ve girişimciler nezdinde de sıkıntılara neden olmuştur. Bunun yanında ilimiz çok önemli bir tarih kenti olmasına rağmen malum sebeplerden dolayı turizmden de yeteri kadar pay alamamaktadır.
Geçici bir dönem olduğuna inandığımız bu süreçte ilimizin dinamiklerinin devlet desteğine ve teşviklerine ihtiyacı vardır. Son dönemdeki kararnamelerle 23 ile verilen desteğin ilimize de verilmesi gerekmektedir. Milli ekonomiye, gayri safi milli hasılaya büyük katkılarıda bulunan ilimizin bu zor zamanlarında bu yardımı hakkettiğini düşünüyoruz” açıklamasında bulundu.

6 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HACMİ OLABİLİRDİ
Antakya Sanayi ve Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet Çinçin, 2005 yılında Türkiye-Suriye ilişkilerinde başlayan yumuşama ve 2009 yılında başlayan vize muafiyeti ile bölgede hızlı bir ekonomik büyümenin yaşandığını anımsattı. 2009-2011 yılında dünyada yaşanan global krizin etkilerinin Hatay’da hissedilmediğine de işaret eden Çinçin, “İki tarafın düzelen ilişkisi ticari sinerjiye dönüştü, hem morali, hem ilişkileri düzeltti. Bu arada Hatay da AVM, otel gibi yatırım almaya başladı” dedi.
Suriye’de başlayan iç savaşın hem Hatay, hem de Türkiye ekonomisine yük oluşturduğunu belirten Çinçin, “Savaş öncesi Suriye ile aramızda 2 milyar dolarlık bir ticari hacim vardı. Suriye’de bu olaylar yaşanmamış olsaydı ve ilişkiler devam etseydi bugün Suriye ile Türkiye arasında 6 milyar dolarlık bir ticari hacmin oluşacağını düşünüyorum” diye konuştu.

TÜRK MALLARINA DARBE
Suriye’de ciddi bir üretimin olmadığını, çok kısıtlı beyaz eşya ve çok az traktör üretimi yapıldığını anlatan Çinçin, şunları söyledi: “Dolayısıyla her şeyi ithal eden bir ülke ve bizim cari fazla verdiğimiz bir ülke. İkili sınırlı anlaşmalar yapılmış ve her zaman bu anlaşmalarda Türkiye kârlı olmuştu. Suriye toprakları bizim Ortadoğu’ya açılan kapımız olmasıyla çok önemliydi. Bu kapı güvensizleşince bizim Ortadoğu’ya transit geçişimiz engellendi.”

BAVUL TİCARETİ BİTTİ
Rusya’nın yaşadığı ekonomik kriz ve sonrasında Türkiye ile Rusya arasında yaşanan uçak krizinin Hatay ekonomisini etkileyen bir diğer gelişme olduğunu da ifade eden Hikmet Çinçin, “Alternatif pazar arayışı derken Hataylıların Afrika pazarına bir ilgisi var. Ufak çaplı yatırımlar da oralarda yapıldı. Ancak Ortadoğu’nun yerini alacak rakamlara ulaşmak kısa sürede mümkün değil” dedi.
Hatay ekonomisinde yaşanan daralma nedeniyle Hatay’ın ekonomik paket kapsamına alınmasının şart olduğunu söyleyen Çinçin, “Suriye iç savaşından, Mısır karayolları anlaşmasından, Rusya uçak krizinden en olumsuz etkilenen il Hatay” diye konuştu.
Çinçin, Hatay’da Suriye’deki savaş öncesi yapılan bavul ticaretinin Hatay ekonomisine katkısının resmi olmayan rakamlarla günlük 400-500 bin dolarları bulduğunu belirterek, “Şimdi buradaki daralmaya baktığımızda 100 puandan 0 puana gelmiş durumda” dedi.